کلیشه چاپ چیست؟ و هر آنچه باید از کلیشه چاپ بدانید!

کلیشه چاپ از جمله اصطلاحات و ابزارهای پرکاربرد در صنعت چاپ است که بیان‌‌کننده نام اختصاری یکی از مراحل چاپ می‌باشد.

اختراع چاپ کلیشه به قرن پانزدهم باز می‌گردد که اولین بار در قرن هجدهم مورد استفاده قرار گرفته شد که توسعه و شکوفایی صنعت چاپ را به همراه داشت.

کلیشه چاپ یکی از رایج‌ترین و درعین حال، قدیمی‌ترین روش‌های موجود در صنعت چاپ و نشر است. با بهره‌گیری از آن می‌توان به راحتی بر روی سطوح مختلفی همچون نایلون، کارتن، پارچه و… طرح‌های متنوعی را به دلخواه ایجاد نمود.

دامنه کاربرد چاپ کلیشه بسیار گسترده است؛ بطوریکه در بسیاری از فرآیندهای چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین کلیشه در صنعت چاپ از اهمیت بالایی برخوردار است که صنعت کلیشه سازی را به خود اختصاص داده است.

امروزه صنعت کلیشه سازی بدلیل برخورداری از مزایای بسیار، از محبوبیت بالایی برخوردار است.

بنابر اهمیت کلیشه در صنعت چاپ، در این بخش از وبلاگ شرکت کلیشه سازی کیمیا به معرفی کلیشه چاپ، مزایا، کاربرد و هر آنچه لازم است از کلیشه چاپ بدانید، خواهیم پرداخت.

برای آشنایی بیشتر با این شیوه چاپ مهم و پرکاربرد تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

 

کلیشه چاپ چیست؟

کلیشه در یونانی به معنای «علامت حکاکی» است و در واقع اصطلاح کلیشه از صدای تولید شده در هنگام فرایند چاپ گرفته شده است.

کلیشه چاپ یکی از قدیمی‌ترین روش‌های چاپ عکس و نوشته بوده است که با ورود خود به صنعت چاپ، تحولات گسترده‌ای را به همراه داشته است.

کلیشه به یک قالب از طرح چاپی برای چاپ روی سطوح گفته می‌شود که یک ورق انعطاف‌پذیر از جنس ژلاتین یا پلاستیک می‌باشد که معمولا در چاپ فلکسو و چاپ‌های دیگر از آن استفاده می‌شود و از ساده‌ترین نوع کلیشه می‌توان به مُهر اشاره کرد که بسیار پرکاربرد است و همه‌ی ما تجربه‌ی استفاده از آن را داشته‌ایم.

کلیشه‌ها برای چاپ هر نوع طرحی قابل طراحی هستند و بنابر نیاز از مواد مختلفی برای تهیه و تولید آنها استفاده می‌شود که براحتی قابل استفاده در روش‌های مختلف چاپ می‌باشند.

کلیشه‌های چاپ امروزه به معنای (کپی دقیق از اصل) یاد می‌شوند که یک محتوای خاص را به دفعات بر روی سطوح تکرار و چاپ می‌نمایند.

 

چگونگی پیدایش کلیشه چاپ؟

پیدایش کلیشه چاپ در سال ۱۷۲۵ توسط چاپگری اسکاتلندی به نام (ویلیام کد) اختراع و به کار گرفته شد. ویلیام کد در زمانی که هیچ چاپخانه‌ای در اسکاتلند وجود نداشت، کتابی را با استفاده از کلیشه به چاپ رسانید. پیش از این نوآوری، چاپ بصورت منفرد که به آن تایپ گفته می‌‌شد، صورت می‌گرفت.

پس از آنکه ویلیام کتابی را با استفاده از کلیشه به چاپ رسانید؛ بسیاری از کشورهای بزرگ مانند فرانسه و انگلیس آن را به دفعات مورد آزمایش قرار دادند که در نتیجه با نام کلیشه به توسعه رسید.

توسعه و شکوفایی کلیشه در صنعت چاپ، بوسیله (فریمن دیدوت) انجام گرفت و باعث شد صنعت چاپ و تجارت کتاب در آن زمان به شکوفایی برسد.

 

روش ساخت کلیشه چاپ

کلیشه نوعی صفحه در چاپ است که در این بخش با چگونگی ساخت کلیشه چاپ آشنا خواهیم شد. ساختن کلیشه مهم‌ترین و آخرین مرحله‌ای است که پیش از چاپ صورت می‌گیرد.

جنس کلیشه‌ها عموما پلاستیک یا ژلاتین است. چرا که این اجناس از انعطاف‌پذیری بالایی دارند.

برای ساخت کلیشه، فلزی مذاب در قالبی از کلیشه ریخته می‌شود و صفحه‌ای فلزی به دست می‌آید که به آن کلیشه چاپ می‌گویند. در صنعت کلیشه سازی برای ساخت کلیشه چاپ، روش‌های مختلفی وجود دارد که عبارتند از:

۱. فرآیند گچ (Plaster Process):  در این فرآیند از قالب گچی (معمولا گچ پاریس) برای ساخت کلیشه استفاده می‌شود.

۲. فرآیند پاپیه ماشه (Papier Maché Process):  از قالب کاغذ پاپیه ماشه، برای ساخت کلیشه استفاده می‌شود. به آن فرآیند مرطوب نیز گفته می‌شود.

 

به عبارت دیگر کلیشه قالبی از یک طرح است که قرار است روی سطحی که تعیین می‌شود عملیات چاپ را به انجام برساند.

امروزه همزمان با پیشرفت تکنولوژی، عملیات چاپ با کلیشه نیز توسعه یافته است و انواع چاپ با رنگ‌های متنوع در ابعاد گوناگون و با دقت بالا تولید می‌شوند. برای هر کدام از روش‌های چاپی، از کلیشه‌های متناسب با آن روش و دستگاه چاپ استفاده می‌شود.

 

روش چاپ با استفاده از کلیشه

برای ایجاد چاپ با استفاده از کلیشه، ابتدا کلیشه‌ی طرح دلخواه را آماده کرده و سپس بر روی سیلندر دستگاه چاپ قرار می‌دهیم و کلیشه در ادامه به سینی رنگ موجود در درون دستگاه منتقل می‌شود و در نهایت طرح دلخواه بر روی محصول مورد نظر به چاپ می‌رسد.

به این صورت که جوهر به قسمت‌هایی که روی کلیشه برجسته بوده است می‌چسبد. در این روش، چاپ هم روی سطوح صاف و هم روی سطوحی که صاف نیستند امکان پذیر است که می‌توان با استفاده از جوهرهای مختلف، طرح‌هایی با رنگ‌های مختلف چاپ کرد.

بدلیل خشک شدن سریع رنگ‌های مخصوص چاپ کلیشه، می‌توان به سرعت و پشت سر هم بر روی هر سطحی که می‌خواهیم چاپ بر روی آن انجام شود، رنگ‌های ترکیبی مختلفی را استفاده نماییم. با استفاده از چاپ کلیشه، این قابلیت را خواهید داشت که بر روی تمامی سطوح صاف و ناصاف، طرح‌ها و رنگ‌های متنوعی را با استفاده از جوهرهای مخصوص چاپ کلیشه، بر روی سطوح ایجاد نمایید.

 

انواع کلیشه چاپ و کاربرد آنها

پس از بررسی تاریخچه کلیشه چاپ، چگونگی ساخت کلیشه و ایجاد چاپ به وسیله آن، حال لازم است با انواع کلیشه چاپ آشنا شوید که شامل موارد زیر هستند:

(در این بخش به صورت مختصر به انواع کلیشه اشاره خواهیم کرد و در مقالات دیگر بصورت مجزا به بررسی هر یک خواهیم پرداخت)

 

۱. کلیشه ژلاتینی:

یکی از محبوب‌ترین کلیشه‌ها برای استفاده در چاپ‌های مختلف، کلیشه ژلاتینی است که جنس این نوع کلیشه‌ها از یک ورقه‌ی قابل انعطاف است که عموما از جنس ژلاتین و یا پلاستیک می‌باشد.

کاربرد: این نوع کلیشه در کارتن سازی و دستگاه‌های چاپ غلطکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عموما از کلیشه‌های ژلاتینی برای چاپ غلتکی یا چاپ سیلندر به کار گرفته می‌شود.

 

۲. کلیشه فلزی:

کلیشه‌ی فلزی که به کلیشه داغی نیز معروف هستند؛ در بسیاری از چاپ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و در واقع از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین مدل‌های کلیشه محسوب می‌شود.

جنس فلزی که در این نوع از کلیشه‌ها استفاده می‌شود فلز نایلو پرینت می‌باشد که به سیلیکون فشرده نیز معروف است.

کاربرد: در چاپ طلاکوب از این نوع کلیشه استفاده می‌شود.

 

۳. کلیشه دیجیتال:

در این روش به طور مستقیم از داده‌های دیجیتال برای ایجاد تصویر روی سطح چاپی استفاده می‌شود، که دیگر نیاز به فرایندهای واسطه مانند نوردهی و شستشو نمی‌باشد.

کلیشه‌‌های دیجیتال به‌ویژه برای کارهای چاپی با تیراژ پایین و سفارش‌های سفارشی که نیازمند تغییرات مکرر هستند، مقرون‌به‌صرفه و کارآمد هستند، زیرا امکان تغییر سریع طرح‌ها بدون هزینه اضافی را فراهم می‌آورند.

کاربرد: این نوع کلیشه نیز در چاپ فلکسو بسیار کاربرد دارد.

 

۴. کلیشه چاپ سیلک:

این نوع کلیشه در چاپ سیلک اسکرین بسیار کاربرد دارد. در واقع برای هر نوع از چاپ، انتقال طرح یا تصویری و تکثیر آن، غیر از چاپ‌های لیزری، وجود کلیشه برای چاپ لازم است.

کاربرد: از این نوع کلیشه در چاپ‌هایی که از شابلون استفاده می‌شود مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

۵. کلیشه تامپو یا داغی:

کلیشه تامپو یکی دیگر از کلیشه‌های محبوبی است که در چاپ تامپو مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این چاپ بخاطر امکانات زیادی که می‌توان از آن استفاده کرد مانند هزینه مناسب و مقرون بصرفه موجب استفاده از آن در حوزه‌های مختلف شده است.

 

مزایا کلیشه چاپ

کلیشه به عنوان مهم‌ترین روش چاپ روی سطوح مورد استفاده در صنایعی است که به هر طریقی با چاپ سروکار دارند. مزیت‌های بی‌شمار کلیشه چاپ موجب پررنگ شدن جایگاه صنعت کلیشه سازی در میان دیگر صنایع شده است.

در ادامه به برخی از مزایای کلیشه چاپ خواهیم پرداخت که عبارتند از:

• ایجاد چاپ با کیفیت عالی
• امکان چاپ چند رنگ در بازه زمانی کوتاه
• دوام و ماندگاری بالای طرح مورد نظر
• ایجاد چاپ با کیفیت عالی
• امکان چاپ بر روی لایه‌های مختلف با طرح‌های چاپی یکسان
• خشک شدن سریع جوهر
• امکان چاپ بر روی متریال‌های مختلف (قابل جذب و غیرقابل جذب)
• استفاده از جوهرهای سازگار با محیط زیست
• هزینه مقرون بصرفه
• سبک‌تر بودن صفحات کلیشه در مقایسه با دیگر صفحات چاپ متحرک
• قابل اجرا در انواع روش‌های چاپ
• و…

 

قیمت کلیشه چاپ

آنچه بیش از همه برای تولیدکنندگان اهمیت دارد، قیمت محصول است. قیمت چاپ تاثیر بسیاری بر تصمیم تولیدکنندگان دارد.آنچه سبب محبوبیت کلیشه چاپ شده است، قیمت مناسب و مقرون بصرفه آن است.

بطور کلی قیمت کلیشه چاپ بصرفه‌تر و پایین‌تر از دیگر روش‌های مشابه است اما تعیین کردن قیمت نهایی آن به عوامل بسیاری بستگی دارد که پس از مشخص شدن هر یک متغیرها، توسط شرکت‌های تولیدکننده کلیشه اعلام می‌شود.

عوامل موثر بر قیت کلیشه چاپ شامل:

• میزان چاپ
• نوع کلیشه
• ابعاد کلیشه
• سطحی که از آن برای چاپ استفاده می‌شود.
• و…

 

نکته!

قبل از ثبت سفارش حتما از کیفیت متریال مورد استفاده شرکت منتخب، اطمینان حاصل نمایید.

 

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی چیستی کلیشه چاپ، روش ساخت و همچنین چگونگی استفاده از آن برای ایجاد چاپ بر روی سطوح آشنا شدید.

کلیشه چاپ از مهم‌ترین مراحل پیش از چاپ است که با استفاده از یک سطح انعطاف‌پذیر، طرح مورد نظر بر روی انواعی از سطوح ایجاد می‌شود.

در این مقاله از کلیشه کیمیا، سعی بر آن داشتیم با توضیحات واضح و روشن شما را کلیشه چاپ و موارد مرتبط با آن آشنا نماییم.

امیدواریم مطالب فوق در راستای بهره‌برداری شما عزیزان مفید واقع گردد.

 

کلیشه کیمیا با در اختیار داشتن تجهیزات و ماشین آلات روز دنیا قادر به تولید انواع کلیشه چاپی برای طیف گسترده‌ای از محصولات بسته بندی نظیر کارتن، انواع جعبه (کفش، پیتزا، دارو و…)، نایلون، نایلکس، لفافه‌های بسته بندی، لیبل، پاکت سیمان و گچ، گونی برنج و دیگر اقلام بسته بندی می‌باشد.

 

برای برقراری ارتباط با واحد کارشناسان کلیشه کیمیا، می‌توانید به صفحه تماس با ما مراجعه و سوالات خود را با کارشناسان ما در میان بگذارید.

کارشناسان ما در کوتاه ترین زمان ممکن پاسخگوی نیاز شما خواهنند بود.

 

نظرات و انتقادات خود را با ما در میان بگذارید.