در دنیای امروز، صنعت چاپ به یکی از صنایع مهم در کشور تبدیل شده است که کسب و کارهای بسیاری متناسب با نوع فعالیت خود، با آن سروکار دارند. برای ایجاد چاپ بر روی سطوح باید مراحلی را پشت سر گذاشت که یکی از آنها، مراحل پیش از چاپ است که قبل از آغاز فرآیند چاپ باید انجام شود. کیفیت نهایی چاپ به نوعی وابسته به عواملی است که در مرحله پیش از چاپ باید با دقت و تمرکز بالا انجام شود.
در بخشهای گذشته دانستید که کلیشه سازی یکی از مراحل مهم پیش از چاپ است. اما این سوال پیش میآید که آیا پیش از چاپ تنها اختصاص به کلیشه سازی دارد؟ یا پیش از چاپ از چه مراحلی تشکیل شده است؟
برای پاسخ به این سوالات باید کمی دقیقتر به فرآیند چاپ و صنعت چاپ دقت داشته باشیم. باتوجه به اهمیت پیش از چاپ بر کیفیت نهایی چاپ و نقش آن در صنعت چاپ و بسته بندی، ما در این بخش از وبلاگ کلیشه کیمیا قصد داریم به بررسی مراحل پیش از چاپ پرداخته و شما را با بخشی مهم آشنا نماییم.
امیدواریم مطالب ارائه شده در این مقاله برای بهره برداری شما عزیزان مفید واقع گردد.
پیش از چاپ یعنی چه؟
در تمامی روشهای رایج چاپی، مرحلهای به نام پیش از چاپ وجود دارد که شامل مجموعه عملیاتی است که قبل از چاپ برای آماده سازی کار انجام میشود. به عبارت دیگر به عملیاتی که پس از صفحه آرایی و آرتورک یا پس از طراحی انجام میشود که کار را برای چاپ آماده میکند، پیش از چاپ میگویند.
در گذشته پیش از چاپ غالبا بصورت سخت افزاری بوده است. به این صورت که طراحان و متخصصان چاپ، بیشتر با استفاده از ابزارهای دستی و طی مراحل پیچیده که نیازمند دقت بالایی بوده است، این مراحل را پشت سر میگذاشتند. اما امروزه با رشد و توسعه صنعت تکنولوژی، تجهیزات و نرم افزارهایی تولید شدهاند که از پیچیدگی و سختی کار کاسته و بسیاری از مراحل را بصورت اتوماتیک انجام میدهند.
عبارت پیش از چاپ در معنای وسیع خود عملیاتهای مربوط به حروف چینی و طراحی را نیز شامل میشوند. اما در معنای خاص به آماده سازی فرم چاپ گفته میشود.
پیش از چاپ شامل آماده سازی فایلهای گرافیکی برای چاپ، تهیه پلیت و فرمهای چاپ، مونتاژ متنها و تصاویر برای دستگاههای چاپ و همچنین کنترل کیفیت اجزای چاپ در مرحله تولید یک کار چاپی میباشد.
پیش از چاپ روی بستهها نیاز به طراحی و سپس تهیه فیلم از فایل طراحی میباشد که البته امکان دارد طراحی توسط خود تولیدکننده و یا سفارشدهنده بسته انجام شود یا توسط یک دفتر گرافیکی یا در خود چاپخانه و حتی لیتوگرافی انجام گیرد.
فرآیند پیش از چاپ
در این بخش به برخی از مراحلی که در فرآیند پیش از چاپ انجام میگیرند، خواهیم پرداخت.
- حروف چینی (Typesetting)
- ویراستاری (Copy-editing)
- زبان نشانه گذاری (Markup Language)
- نمونه گیری (Proofing)
- تهیه فایل خروجی
- تهیه فرم چاپ
حروف چینی
در مرحله حروف چینی متون بر اساس استاندارهای صفحه بندی و طراحی، بصورت منظم روی فرمی که قرار است از روی آن چاپ صورت گیرد، قرار داده میشوند.
در گذشته فرآیند حروف چینی پروسهای زمانبر و کمی دشوار بوده است. زیرا توسط فردی با عنوان حروفچین یا مونتاژ کار انجام میگرفت. اما امروزه در صنعت چاپ برای حروفچینی از نرمافزارها و کامپیوترهای حرفهای طراحی استفاده میشود که فرآیند حروفچینی را بسیار سهولت بخشیده است.
ویراستاری
ویراستاری و ویرایش متن از عملیات مهمی است که حتما باید قبل از چاپ توسط شخصی که با زبان نوشته آشناییت دارد، انجام شود و متن از نظر دستور زبان، بازخوانی و ویرایش شود.
بهتر است ویراستاری متن قبل از صفحه بندی انجام شود تا از اطلاف وقت جلوگیری شود. زیرا در هنگام ویرایش متن ممکن است متون از نظر جمله بندی، دستور زبان و علائم نگارشی دچار تغییر شوند که صفحه بندی آنها نیاز به اصلاح داشته باشد. و در صورت رعایت نکردن این موضوع باید زمان بسیاری را مجدد برای صفحه بندی اختصاص دهید.
این نکته خصوصا در کارهای چاپی مانند کتاب و مجلات بسیار اهمیت بالایی دارد.
زبان نشانه گذاری
از دیرباز از نشانه گذاری در صنعت چاپ برای یکسان سازی شیوه توصیف اسناد میان نویسندگان و ویرایشگران و مسئولین چاپ بهره گرفته میشود که در واقع نوعی زبان توصیفی است که وظیفه ادغام متن و اطلاعات اضافه درباره متن با یکدیگر را بر عهده دارد.
امروزه این فرآیند اغلب بصورت رایانهای و با استفاده از کامپیوتر و نرم افزار انجام میشود که در اصطلاح وب، به آن برنامه نویسی میگویند.
بطور کلی زبان نشانه گذاری بدین صورت است که اطلاعات اضافه مورد نظر بوسیله نوعی نشانه گذاری توصیف میشود و در میان متون قرار میگیرد. در نهایت در زمان نمایش نوشته و یا چاپ، این اطلاعات برای چگونگی نمایش متن اصلی مورد استفاده قرار میگیرند.
به زبان سادهتر زبان نشانه گذاری به همان علائمی گفته میشود که نویسندگان و ویراستاران هنگام نوشتن یا ویرایش متن در لابه لای نوشته قرار میدهند تا متن نهایی قابل نمایش باشد.
زبان نشانه گذاری زبانی ساختگی است که با استفاده از حاشیه نویسهای متنی، دستورهایی را در مورد ساختار متن و نحوه نمایش آن ارائه میدهد.
نمونه گیری
برای تاییدگرفتن از مشتریان و صرفه جویی در هزینه و زمان، لازم است طراحان پس از انجام طراحی پروژه، یک نمونه از طرح را در اختیار سفارش دهنده قرار دهند. اگر کار رنگی باشد حتما باید نمونه آن بصورت رنگی پرینت گرفته شود تا رنگهای استفاده شده در قسمتهای مختلف طراحی، مورد بررسی قرار گیرد.
نمونه طراحی تنها نباید مورد تایید مشتری واقع گردد، بلکه باید توسط نمونه خوان نیز بررسی و بازخوانی شود تا اگر خطایی در آن وجود دارد، قبل از تهیه فایل خروجی توسط طراحان بازبینی شود. در طول طراحی شاید نیاز باشد از یک کار چندین بار نمونه گیری شود تا نتیجه دلخواه بدست آید.
در پروژههاي رنگي که حساسيت خاصي دارد با تهيه پروف، از رنگ نهايي هنگام چاپ تا حدودي مطلع ميشويم كه كمك زيادي به مديريت رنگ ميكند. گاهي ليتوگرافي به نسخه نهايي كار و نوعي دستور كار احتياج دارد تا بر اساس آن خروجي و فرم چاپي را تهيه كند. هنگامي هم كه كار به چاپخانه ميرسد، در مواقعي كه رنگ خاصي مد نظر طراح است كه بايد ساخته شود، اپراتور ماشين چاپ نياز به يك نمونه رنگ پرينت شده دارد.
در گذشته براي تهيه پروف از روشهاي شيميايي (اوزالید) استفاده میکردند. اما امروزه علاوه بر دستگاههاي حرفهاي و مخصوص نمونه گيري، از پرينترها و پلاترها و همچنين چاپ ديجيتال ميتوان بهره برد.
تهیه فایل خروجی
پس از آنکه کار طراحی و صفحه بندی به اتمام رسید و طرح مورد تایید سفارش دهنده قرار گرفت، اکنون نوبت به آن رسیده است که کار به مرحله چاپ و تهیه فرم (در صورت نیاز) ارسال گردد.
برای تهیه نوع فایل خروجی باید به هدف از تولید توجه نمایید که به چه منظور و در چه چاپی مورد استفاده قرار خواهد گرفت تا بر اساس آن فرم چاپی مخصوص تهیه شود.
مثلا مرحله ليتوگرافي براي كارهاي افست و برخي كارهاي ديگر نظير سيلك انجام ميشود و كليشه سازي يا گراور سازي براي كارهاي طلاكوب و برجسته.
تهیه فرم چاپی
این مرحله از مراحل پیچیده پیش از چاپ میباشد که برا اساس نوع هر کار، اعمال زیادی روی کار انجام میشود که در نهایت کار را برای چاپ آماده میسازد. مانند: تفكيك رنگ، فرمبندي،ترامگذاري، تهيه فيلم، تهيه پليت و…
پس از سپری شدن این مرحله فرآیند پیش از چاپ به اتمام میرسد و فرم تهیه شده برای چاپ ارسال میشود.
مراحلی که ذکر شد مراحلی کلی است که در فرآیند پیش از چاپ برای آماده سازی فرم انجام میشود. ممکن است هر کدام از مراحل ذکر شده نیز خود شامل موارد دیگر باشند. برای مثال مدیریت رنگ در صنعت چاپ از اهمیت بسیاری برخوردار است که دنیای وسیعی را در بر دارد. فرآیند پیش از چاپ بدون توجه به مدیریت رنگ امری غیر ممکن است که برخی طراحان از اهمیت آن غافل هستند.
انواع چاپ
در صنعت چاپ روشهای بسیاری برای ایجاد چاپ بر روی سطوح و بسته بندیهای مختلف وجود دارد که هر کدام بر حسب کاربرد در مواردی مورد استفاده قرار میگیرند. از جمله روشهای مهم چاپ عبارتند از:
- چاپ افست: برای انتشارات، تبلیغات
- چاپ فلکسو: برای بستهبندی
- چاپ هلیوگراور:برای بستهبندی
- چاپ سیلک اسکرین: برای تبلیغات چاپهای تفکیکی
- چاپ لتر پرس: یکی از روشهای چاپ برجسته از قدیمیترین روشهای چاپی است.
- چاپ دیجیتال: برای همه مصارف، تبلیغاتی و اداری در تیراژ پایین
موارد تاثیر گذار در خدمات پیش از چاپ
- اسکن کردن (Scaning)
- تفکیک رنگ (Color Separation)
- ترامه کردن (Screening)
- کپی زینک (Plate Imaging)
- مدیریت رنگ (Calibration / Color Managment)
در دنیای تکنولوژی امروزه، کامپیوتر در خدمات طراحی و گرافیکی بسیار نفوذ کرده است. کارهایی چون طراحی، اسکن تصاویر، رتوش و اصلاح تصاویر، تنظیم و طراحی حروف، نمونه گیری، تهیه فیلک و زینک یا کلیشه و تیغهای لازم، حتی اخیرا خود ماشینهای چاپ هم به کامپیوتر متصل شدهاند که یا کل فرآیند چاپ از کامپیوتر دستور میگیرد، یا در تنظیم رنگ و کمترل ماشین کاربرد دارد.
لیتوگرافی، کلیشه سازی، سلیندرسازی و شابلون سازی که جملگی مراحل آماده سازی برای روشهای مختلف چاپ هستند نیز امروز بصورت تمام دیجیتال انجام میشوند. در هر شکل چه به صورت سنتی و دستی و چه به صورت دیجیتال، هدف نهایی از مرحله پیش از چاپ، تولید پلیت یا فرمهای چاپ جهت نصب در ماشینهای چاپ و تکثیر است.
نتیجه گیری
صنعت چاپ صنعت پر شاخ و برگی است که بسیاری از کسب و کارهای دیگر را به خود وابسته است. برای ایجاد چاپ بر روی سطوح باید مراحل بسیاری را پشت سر گذاشت که پیش از چاپ، از جمله مراحلی است که از قبل از چاپ برای تهیه و آماده سازی فرم انجام میشود.
در این مقاله با اهمیت فرآیند پیش از چاپ آشنا شدید و دانستید که این مرحله از چاپ شامل مرحله های دیگری است که داشتن دقت و تمرکز در آنها بسیار اهمیت دارد.
کلیشه کیمیا با در اختیار داشتن تجهیزات و ماشین آلات روز دنیا قادر به تولید انواع کلیشه چاپی برای طیف گستردهای از محصولات بسته بندی نظیر کارتن، انواع جعبه (کفش، پیتزا، دارو و…)، نایلون، نایلکس، لفافههای بسته بندی، لیبل، پاکت سیمان و گچ، گونی برنج و دیگر اقلام بسته بندی میباشد.
برای برقراری ارتباط با واحد کارشناسان کلیشه کیمیا، میتوانید به صفحه تماس با ما مراجعه و سوالات خود را با کارشناسان ما در میان بگذارید.
کارشناسان ما در کوتاه ترین زمان ممکن پاسخگوی نیاز شما خواهند بود.
نظرات و انتقادات خود را با ما در میان بگذارید.